Rys historyczny:
Turnieje rycerskie był nieodzownym elementem kulturowym średniowiecznej Europy. Były formą zawodów sportowych dla kasty rycerskiej w czasach pokoju. Polegały na prowadzeniu walk lub innych form (np. zawody łucznicze) według ściśle określonych zasad. Zazwyczaj, odbywały się na dworach królewskich lub książęcych. Ciekawym wyjątkiem od tej reguły były turnieje we Włoszech, gdzie tego rodzaju „zawody” odbywały się głównie w miastach.
Według tradycji średniowiecznej, pomysłodawcą turniejów był Gotfryd z Preuilly, który to miał zorganizować takowy turniej w Andegawenii między rokiem 1062 a 1066. Pierwszy udokumentowany turniej odbył się w 1095 roku we Flandrii.
W późniejszych wiekach, ta forma rozrywki rozpowszechniła się po całej Europie. Powodem jej popularności była panująca w tym okresie agresja i zamiłowanie do walki oraz zakazy kościele które zabraniały walki w niektóre dni tygodnia oraz w okreslonych miejscach.
Forma:
Istniało kilka rodzajów turniejów rycerskich. Pierwszym z nich było tzw. mêlée (bohurt). Brały w nim udział dwie drużyny, obszar ich działań stanowiły łąki, lasy, drogi, a nawet miasta. Od realnej wojny to widowisko odróżniało się tym, że starano się nie zabijać przeciwników. Głównym celem zmagających się rycerzy było pojmanie dla okupu jak największej liczby przeciwników. Obie drużyny miały „strefy ewakuacji”, inaczej nazywane „bezpiecznymi polami”, w których mogli się schronić ranni. W pierwszych turniejach rycerskich tego typu brało udział nawet do 300 walczących po jednej stronie.
Innym rodzajem turniejów był estor (tjost), polegający na walce dwóch konnych przy użyciu kopii, a po ich skruszeniu – na broń ręczną. Te pierwsze turnieje rycerskie obywały się bez publiczności i nie miały barwnej oprawy jarmarcznej, z czasem ulegały „ucywilizowaniu” i stawały się coraz bardziej skonwencjonalizowane. W XIII i XIV wieku turnieje stopniowo przekształcały się w kosztowne i szczegółowo planowane widowisko. Rosła liczba kostiumów i fantastycznych scenografii – niekiedy rycerze występowali w przebraniach Króla Artura i jego towarzyszy. Na widowni zaczęły pojawiać się damy, o których względy potykali się wojownicy. Ostrą broń zastępowały miecze bezpieczne, np. z wielorybiego fiszbinu. Dzięki turniejom rycerskim rosła też rola heroldów.
Turnieje a Kościół:
Kościół początkowo potępiał turnieje. Duchowni dowodzili, że wojownicy biorący udział w walkach na pokaz popełniają wszystkie siedem grzechów głównych. Rycerz, który zginął w turnieju, nie mógł być pochowany na poświęconej ziemi i skazywany zostawał na wieczne potępienie. W sumie do początku XIV wieku Kościół wydał 9 zakazów generalnych, z całą surowością potępiających praktyki turniejowe. Sytuację zmieniło postanowienie papieża Jana XXII, który w 1316 roku zniósł zakazy dotyczące turniejów.
Współczesność: